تفاوت استرس حاد و مزمن
تعریف نظری و تئوریک استرس شامل مجموعه هایی از واکنش های هیجانی، روانی، ذهنی روانشناختی و رفتاری است که انسان در برابر محرک های درونی یا بیرونی برهم زننده ی ثبات و تعادل طبیعی از خود نشان می‌دهند (گایینی، ۱۳۸۵۵).
پدیده استرس در معنای بسیار عام، پاسخ های روانی به نیازها و تهدیدهای روانی و فیزیکی است. زمانی که نیازهای محیطی اعم از درونی یا بیرونی و حقیقی یا تخیلی فشار بیاورد و یا بیشتر از ظرفیت فرد باشد، موجب تغییرات روانی و بیولوژیکی می شود که فرد را در معرض خطر بیماری قرار می دهد(کوهن و همکاران ، ۱۹۸۳).
به عبارتی دیگر، استرس واکنشی است که در فرد در اثر حضور عاملی دیگر (عامل تنش زا) به وجود می آید تا تعادل از دست رفته را بازگرداند و باعث بسیج شدن قوای فرد برای مقابله با آن عامل و آماده باش موجود زنده شود (سادوک و سادوک ، ۲۰۰۷).
طبقات تنش زا عبارتند از: رویدادهای آسیب زا که فراتر از طیف معمول تجارب فرد هستند. رویدادهای کنترل ناپذیر یا پیش بینی ناپذیر، رویدادهایی که نشان دهنده تغییرات عمده در شرایط زندگی هستند و یا تعارض های درونی(سوزان و همکاران ، ۲۰۰۹).
افراد نسبت به عوامل استرس زای یکسان ممکن است پاسخ های متفاوتی نشان بدهند. پاسخ هر فرد به عوامل تنش زا به عوامل ژنتیکی، ویژگی های شخصیتی (ارزیابی فرد از عامل استرس زا و مهارت های مقابله ای فرد با عامل تنش زا)، شرایط زندگی مانند فقر، محیط زندگی، ساختارهای حمایت اجتماعی و تجارب قبلی فرد بستگی دارد(لاتندرس، ۲۰۰۹، مولدر و همکاران ، ۲۰۰۲).
تعریف اضطرابهمچنین در زمینه بررسی پیامدها، احتمال می رود که استرس درک شده نسبت به شدت رویدادهای زندگی، تعیین کننده معتبرتری باشد( استین و همکاران ، ۲۰۰۵).
تفاوت میان استرس حاد و مزمن امری مهم است که باید مد نظر گرفته شود. به این صورت که فشارهای حاد منجر به پاسخ کوتاه مدت می شود و در این مورد راه حل موثری برای نیازها و تهدیدها (استرسورها) یافت می شود.
در مقابل استرس مزمن طولانی مدت تر بوده و یا ناشی از کم بودن راه حل موثر برای نیازها و تهدیدها است(لاتندرس، ۲۰۰۹).
وضعیت های استرس زا، طیفی از واکنش های هیجانی را از نشاط (وقتی رویداد دشوار اما مهارپذیر است) تا اضطراب، خشم، دلسردی وافسردگی به‌وجود می آورند.
اگر وضعیت تنش زا ادامه یابد، هیجانات با توجه به تلاش های مقابله ای فرد، ما بین این واکنش ها نوسان می‌یابد.
واکنش های روانشناختی نسبت به استرس شامل اضطراب، خشم، پرخاشگری، فقدان احساس، افسردگی و تخریب شناختی و واکنش های فیزیولوژیکی شامل افزایش سرعت متابولیسم، افزایش ضربان قلب، اتساع مردمک ها، بالا رفتن فشار خون، افزایش تعداد تنفس، تنش عضلانی، ترشح اندورفین و ACTH و آزاد شدن قند اضافی از کبد می باشد(سوزان و همکاران، ۲۰۰۹).
مراحل استرس پایدار در علم روانشناسی
واکنش بدن به استرسِ پایدار و شدید معمولاً در سه مرحله روانشناسی روی می دهد:
- واکنش هشدار، که طی آن نیروهای دفاعی بدن با فعال کردن سیستم عصبی خودکار به مبارزه فراخوانده می شوند.
- مرحله مقاومت، که طی آن سازگاری زیستی از لحاظ امکانات بدن در سطح حداکثر است.
- فرسودگی، که طی آن امکانات بدن کاهش می یابد و فرد توانایی خود را در مقاومت کردن از دست می دهد و در این نقطه مواجهه بیش تر با استرس می تواند به بیماری و مرگ منجر شود(بوتچر و همکاران ، ۲۰۱۰).
پیامدهای نامطلوب سلامت فیزیکی و روانشناختی
پیامدهای نا مطلوب سلامتی زمانی ایجاد می شود که تهدیدها و نیازها به طور قابل ملاحظه ای تحمیل می شود یا بیش از ظرفیت فرد برای پاسخ به این عوامل می باشد(لاتندرس، ۲۰۰۹).
تلاش برای تطابق با وجود مستمر یک عامل استرس زا سبب تخلیه منابع بدن و آسیب پذیر شدن آن در مقابل بیماری خواهد شد.
فرسودگی جسمی که از بیش فعالی مزمن پاسخ فیزیولوژیکی به استرس ناشی می شود، اصطلاحاً بار ناثابت نامیده می شود(بیسلی و همکاران ، ۲۰۰۳).
استرس مزمن ممکن است به اختلالات جسمی نظیر چاقی، مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک، زخم های گوارشی، فشارخون بالا و بیماری قلبی منجر شود.
استرس دستگاه ایمنی را نیز مختل می کند که به کاهش توانایی بدن در برابر میکروب ها و ویروس های مهاجم منجر می شود.
در واقع پزشکان حدس می زنند که استرس هیجانی در بین بیش از نیمی از تمام مسائل پزشکی نقش مهمی ایفا می کند(لاتندرس، ۲۰۰۹، سوزان و همکاران، ۲۰۰۹۹).
منبع: پایان نامه دکتر تحقیق
